Mình có đứa bạn mới cưới chồng. Tụi nó học chung cấp 3, từ khi yêu nhau đến lúc cưới là 8 năm. Đi bê tráp cho bạn, mình nghe nó gọi điện cho chồng: “Tùng Anh sắp sang chưa, Hà Linh mới make xong này”. Trước đây, thấy hai đứa gọi nhau bằng tên kiểu vậy, mình buồn cười lắm. Ủa sao yêu nhau lâu vậy mà gọi tên xã giao với sến thế, không chịu xưng “anh – em” cho thân mật đi. Giờ thấy tụi nó vẫn đáng yêu theo cách gọi đó, và mình cảm nhận sự trân trọng dành cho đối phương bằng việc gọi tên riêng.
Cách xưng hô trong tiếng Việt rất phong phú và đa dạng. Chỉ nghĩ tới cách gọi trong mối quan hệ họ hàng đã đủ các loại danh từ: ông, bà, bác, chú, cô, dì, cậu, mợ, … Đối với người lớn tuổi trong gia đình, việc gọi tên riêng của người đó bị xem là thiếu tôn trọng lễ phép. Có lẽ vì vậy, ở quê ngoại mình, họ gọi các cụ ông, cụ bà bằng tên con đầu lòng các cụ. Mình có thời gian sống cùng bà cố, người sinh ra ông ngoại và chưa bao giờ biết tên thật của bà. Cho tới năm mình lên lớp 4, bà cố mất, mình mới biết tên thật cụ khi đọc bức trướng.
Trong mối quan hệ không có chênh lệch quá nhiều về tuổi tác, việc được gọi tên ít nhiều mang lại sự thiện cảm, thân mật cho đối phương. Không phải tự dưng mà người ta lại hỏi tên khách khi đến các cửa hàng dịch vụ hay khi mình gọi điện hotline cho tổ chức nào đó. Phần lớn người ta sẽ nói: “Em xin phép hỏi tên chị cho tiện xưng hô ạ”. Ban đầu, mình thấy thật lạ lẫm làm sao khi nghe người ta gọi tên, kiểu như “đó không phải là tên tôi, tôi không có kết nối hay gợi nhớ gì với cái tên này”.
Dần dà, mình rất thích được gọi tên, và cố gắng nhớ những cái tên bởi mình cảm nhận được sự hiện diện của bản thân trong suy nghĩ của đối phương. Việc nhớ mặt nhưng không nhớ nổi tên là một chứng bệnh tai hại của mình, đặc biệt mỗi khi về quê, đã rất nhiều lần muốn chui ngay xuống đất khi gặp một cô chú họ hàng xa nào đó hỏi: “có nhớ cô/chú là ai không?”
Trong bối cảnh chúng ta phải tiếp xúc khối lượng thông tin rộng lớn hàng ngày, việc nhớ một cái tên vừa lướt qua cũng là việc khó. Đã rất nhiều lần mình từ bỏ mua hàng khi không nhớ nổi tài khoản shop bởi những cái tên dài loằng ngoằng xen lẫn Tiếng Anh khó đọc. Ngày nay, việc đặt tên ngắn và ấn tượng nhằm giữ được bản sắc cho thương hiệu, níu kéo sự nhớ nhung trong tâm trí khách hàng đòi hỏi nhiều chất xám hơn.
What's your reaction?
